Gebeurtenissen gebied de Reekse Molen in chronologische volgorde

Op deze pagina vind je de gebeurtenissen van de strategische zone in de buurt van de Reekse Molen in chronologische volgorde.

250 AD: Aanleg Romeinse weg

Romeinen leggen een weg aan van Cuijk naar Empel over de hogere zandgronden: dan is dat het huidige tracé van Rijksweg N324 vanaf de generaal de Bonskazerne of de oost-west route ten zuiden van de Reekse bossen. Een rechte lijn van Cuijk naar Empel loopt namelijk midden door het Reekse bosgebied; de hogere zandgronden.

Deze Romeinse weg heeft zeker bijgedragen aan het feit dat het duingebied van Reek altijd van strategisch belang was. Legers die vanuit het zuiden optrokken, hadden naast de route langs de Maas deze route als het enige alternatief om Grave te bereiken: deze Romeinse weg gaat bij Reek door de smalle doorgang tussen de (onbegaanbare) Peel en de Maas. Hierdoor kwamen er zo vaak marcherende legers langs Reek.

1602: Beleg van Grave door Maurits

Of er in 1602 al een molen was, is niet zeker. Wel zeker is dat een van de drie legerkampen voor het beleg in de huidige Reekse bossen lag. Dit zuidelijke legerkamp met 8.000 manschappen stond onder leiding van een neef van Maurits: Graaf Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg. Naar alle waarschijnlijkheid vertoefde ook de 18-jarige Frederik Hendrik in dit legerkamp met als mentor zijn neef Willem-Lodewijk. Deze neef was samen met Maurits, de broer van Frederik Hendrik, opperbevelhebber van het Staatse Leger tegen de Spanjaarden.

De stedendwinger

Doordat Generaal Francis Vere, leider van het westelijke legerkamp, gewond raakte, nam Frederik Hendrik het bevel over in dit legerkamp met eveneens 8.000 manschappen. Een belangrijke stunt haalde Frederik Hendrik uit door de halve maan bij Grave te veroveren. Grave werd voor hem de eerste stad die bedwongen werd. Hier heeft deze "stedendwinger" waarschijnlijk de smaak te pakken gekregen; er volgden namelijk nog veel meer steden.

1639: Frederik Hendrik weer eens in Reek

Het was zomer 1639, middenin de Tachtigjarige Oorlog. Stadhouder Frederik Hendrik trok met zijn leger van Zeeuws-Vlaanderen naar Rheinberg, in Duitsland. Zo wilde hij de stad Gelder op de Spanjaarden veroveren. Het was weer eens tijd ""om een stad te gaan dwingen"". (Was het misschien dwangmatig?)

De tussenstop in Reek zal niet geheel toevallig geweest zijn: Frederik Hendrik zal met enige nostalgie de Reekse Duinen weer opgezocht hebben.

"Reeck" op de kaart gezet

Al wordt Reek al eerder in de annalen vermeld, Balthasar Floriszoon van Berkenrode zette in 1639 het dorpje Reek dus op de kaart. Letterlijk. Deze kaartenmaker was mee op veldtocht met Frederik Hendrik. Dagelijks legde hij vast waar ze hun tenten opsloegen. "Den 9 Augusti 1639 te Reeck", schreef hij op zijn tekening van Reek.

Kampement nabij de molen
Zoals gebruikelijk tekende de kaartenmaker Van Berkenrode de ligging van het kampement in op een kaart. Haastig, maar tot in detail. Dankzij hem weten we nu nog precies waar het kampement in Reek lag. Zijn schetsboek werd pas in 1971 ontdekt en ligt nu in het British Museum in London.

Reekse molen dateert van voor 1639
Op Van Berkenrode’s kaart zie je dat de artillerie legerde op de hei ten oosten van de Core mule (de korenmolen). Dat was een houten standerdmolen, eigendom van de Heren van Ravenstein. In 1831 brandde de molen af door blikseminslag. In 1832 kwam er een nieuwe molen. Die kreeg in de jaren vijftig zijn huidige naam, De Hellemolen. Genoemd naar de toenmalige eigenaar Van Helmond, die een privécafé in de molen had. De molen is in 2016 volledig gerestaureerd en de wieken draaien weer. Je kunt de buitenkant bewonderen.

 

1672: Frans leger hakt het Staatse leger in de pan bij de Reekse molen

In 1672 was Grave met Maastricht de best voorziene vesting. TerwijI de Graafse gouverneur Walenburg, die de vesting niet wilde ontruimen, op herhaalde last vanwege de Staten en door bedreiging met de strop bij insubordinatie, met zijn garnizoen naar het bedreigde 's-Hertogenbosch getrokken was, eiste Turenne (Franse legerleider die via Lobith Nederland binnenviel) uit zijn kamp bij Nijmegen de ontruimde stad op, en toen Walenburg op bevel van de Prins, slechts vergezeld van 8o dragonders, haastig terug was gereden, weigerde de Magistraat de gewapende burgerwacht te zijner beschikking te stellen. Het terugkerende garnizoen, dat wegens het late uur van aankomst voor de poorten van Den Bosch had overnacht, werd bij de Reekse molen door Franse ruiterij onderleiding van Generaal Du Plessis uiteengeslagen en Turenne's troepen bezetten de stad, terwijl de onfortuinlijke commandant (Walenburg) met de zijnen een vrijgeleide kreeg voor 's-Hertogenbosch. 

Drie musketiers ook in Reek?

Generaal Du Plessis is een hertog en om precies te zijn: Duc de Richelieu. Nu kennen we kardinaal de Richelieu van de drie musketiers. Zijn volledige naam is: Armand Jean du Plessis, Cardinal-Duc de Richelieu. En toevallig genoeg heet deze generaal op de heide bij de Reekse molen ook Armand Jean. Of is het niet geheel toevallig? Nee, dat is niet geheel toevallig. De kardinaal is namelijk de oud-oom van de generaal. De generaal volgde de kardinaal op als hertog van Richelieu. De kardinaal was staatsman onder Lodewijk XIII. De generaal diende onder Lodewijk XIV. 

Als er musketiers meegekomen zijn om de Staatse troepen te verslaan, en gezien het resultaat van de veldslag op de Reekse hei is de kans heel groot, dan zijn het de kleinkinderen van d'Artagnan, Athos, Porthos en Aramis.

1702-1704: Engelse legers

Uit stukken van het gemeentearchief van Schaijk is gebleken dat tijdens de Spaanse Successieoorlog veel inkwartieringen van Engelsen waren en dat zij in 1703 een kamp opsloegen op de Reekse Heide.

"Hunnen Genadigsten Vorst", de Keurvorst van Pfalz, ontving van zijn ingezetenen de nodige klaagbrieven over "hiermee gepaard gaande rooverijen".

Het waren dus niet alleen vijandelijke legers waar de bevolking last van had.

1740-1748

Tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog kwamen er Engelsen én Hannoveranen langs. Gelukkig kampeerden zij niet lang in de omgeving en Grave was gelukkig geen doelwit.

1806-1814: Franse sappeurs

Legers van Napoleon trokken niet alleen heen en weer langs de Reekse heide; Napoleon liet ook de sappeurs en mineurs van zijn garnizoen in Grave oefenen op de Reekse heide.

1822: Nederlandse mineurs en sappeurs

De Reeksche Heide en Reeksche Bergen waren reeds in 1822 in gebruik als een militair oefenterrein en schietterrein voor het in Grave gelegerde garnizoen. De stuifduinen werden als kogelvangers gebruikt. Dit voormalig stuifzandgebied is in de jaren dertig van de vorige eeuw grotendeels met naaldhout beplant, maar bevat hier en daar nog enkele heiderestanten.  

1944: Market Garden

Tot en met de laatste oorlog, WO II, trokken legers langs Reek. Op 19 september kwamen de legervoertuigen van de geallieerden opgerukt door de bossen vanuit Zeeland om bij De Kleine Elft af te buigen richting Grave. Deze kolonne bleef dagenlang onophoudelijk rijden. Het moet overweldigend geweest zijn voor de inwoners van Reek en de mensen uit de omgeving die hier kwamen kijken.

1939: Springterrein

Militairen uit de kazerne in Grave komen hier oefenen met explosieven. 

1966: Mijnenschool
Op het springterrein komt een landelijk opleidingscentrum. 

Reek had een complex over MOB-complex Schaijk

Voor dit MOB complex met de naam "Mobiliteitscomplex Schaijk" geldt mooi gezegd: "Wegens vrede gesloten". Het complex is geheel ontmanteld en teruggegeven aan de natuur.

De vrede zal niet alleen betrekking hebben gehad op de afgenomen spanning ten aanzien van het Oostblok; in Reek werd nooit begrepen dat dit terrein op Reeks grondgebied door Defensie ""MOB-complex Schaijk"" werd genoemd.

Het opheffen van dit MOB-complex Schaijk (en daarbij het vervallen van de naam!) zal dus ook bijgedragen aan het verminderen van de spanningen tussen Reek en Schaijk; geen reden meer tot conflicten in het grensgebied. 

Het moet vermeld worden dat "Natuurgoed Rustven" een fraai wandelbos geworden is en voor Reekenaren klinkt daar bovenop de naam ook veel beter.

MOB-complex Driehuis

MOB-complex Driehuis ligt feitelijk niet meer zo nabij die Reekse molen, maar wel in hetzelfde bosgebied. Dit MOB-complex bestaat anno 2021 nog altijd. Omdat het MOB-complex een lange historie heeft als militair terrein, is er onder O en P apart aandacht aan besteed.

Generaal De Bons Kazerne

Vanwege het besluit van 10 maart 1938 om Grave weer een garnizoensstad te maken, was er dringend noodzaak voor goede huisvesting van het garnizoen. In de stad was er te weinig plek. Het lag voor de hand om voor een nieuwe locatie te zoeken in de richting van de oefenterreinen. Een andere belangrijke voorwaarde is altijd dat de locatie geen problemen ondervindt bij hoog water. De plek in Velp was dus een logische keuze.

Echter vijf van de eerste zeven jaar bood de nieuwe kazerne goed onderdak voor de Duitse bezetters.