Boek 'Zuiderfrontier/-waterlinie in actie'

Het Brabantse deel van de Zuiderfrontier

Na afloop van het Rampjaar in 1672 haalde de Nederlandse Republiek opgelucht adem. Zo’n dreiging mocht nooit meer voorkomen en daarvoor moest ’s lands verdediging flink op de schop genomen worden. Menno van Coehoorn werd door de Staten-Generaal op pad gestuurd langs de grensgebieden van de Republiek, om nieuwe ontwerpen te maken. Al in 1702 werd begonnen met de uitvoer van die ontwerpen, maar de ontwikkelingen van de tijden zouden hordes opwerpen. Het overlijden van Menno van Coehoorn en het uitbreken van opeenvolgende Successieoorlogen in Spanje en Polen zorgden voor vertragingen in de bouw.

Toch werden de ontwerpen van Menno van Coehoorn niet vergeten. Toen de Oostenrijkse Successieoorlog uitbrak in 1740, werden de werkzaamheden aan de Zuiderfrontier weer opgepakt. Het resultaat was een waterlinie die heel Staats-Brabant – het Brabantse deel van de Zuiderfrontier - doorkruiste, zoals Menno van Coehoorn die bedacht had.

Op 18 april 2023 was het 325 jaar geleden dat Menno van Coehoorn zijn plannen voor het verbeteren van de landsverdediging aan de Raad van State en de Staten-Generaal aanbood. Hij ging uit van de opbouw van de verdediging in twee frontieren, waarbij sterke vestingsteden omgeven door inundatiezones met tussenliggende inundatiegebieden werden verbonden tot sterke verdedigingslinies.

De besluitvorming verliep snel; de plannen en de financiering daarvan werden op 30 juni 1698 goedgekeurd. De uitvoering van de plannen kon beginnen met het ontwerpen van de verschillende werken, het samenstellen van de bestekken en het doen van aanbestedingen.

Maar een monsterklus als deze kende ook de nodige uitdagingen. Bas Bevaart: “Tijdens het onderzoek vond ik het boeiend om vast te stellen dat het bedenken van plannen, ook door Menno van Coehoorn, niet vanzelf overgaat in het goed en volledig uitvoeren ervan.”