Beerse Overlaat

Vooral in de winter was het spannend, eeuwenlang. Als de Maas dreigde te overstromen, lieten ze een gebied bij Beers (nu gemeente Cuijk) overstromen. Die ‘Overlaat’ was een ramp voor de boeren, maar voorkwam plotselinge dijkdoorbraken. Bij vijandelijke dreiging vormde deze Overlaat een belangrijke schakel in de Zuiderwaterlinie.

Water is niet altijd een zegen: weiwater zeker niet!

De Beerse Maas bracht mens én dier telkens in de problemen. Het TV-programma Andere Tijden laat de problemen van toen ervaren aan de hand van historische filmbeelden en interviews met getuigen van deze overstromingen onder de titel: Kronkels van de Maas.

Even de stop eruit

Sinds de Maas in de Middeleeuwen dijken kreeg, kon die het water vaak niet goed kwijt. Via de Beerse Overlaat kreeg de rivier bij hoog water een route dwars door het Maasland, van Grave naar ’s-Hertogenbosch. In Grave werd een kanon afgeschoten als waarschuwing, zodat boeren nog snel hun vee binnen konden halen. Stadjes en dorpjes langs de Maas waren dan wekenlang geïsoleerd en de vruchtbare grond werd onbruikbaar. ‘De Maas is om’, zei men dan. Bij vijandelijke dreiging hielp men de natuur een handje met een opzettelijke overstroming. Ondanks de problemen voor de lokale boeren en de protesten uit de regio tegen sloot de Beerse Overlaat als inundatiegebied pas in 1942.

Met de boot naar school

Wanneer vroeger het land onder water werd gezet, of in geval van hoogwater in de Maas werd er bij Beers water doorgelaten. Dit noemde men de ’Beerse Overlaat’. Dit water stroomde via het Riviertje de Raam naar de Hertogwetering. De wateroverlast in Reek was goed voelbaar. Zo lag het voormalige café Het Wachthuis, nu veilig gelegen op de Oude Maasdijk, dagen, of zelfs wekenlang op een schiereiland. Kinderen moesten dan met de boot naar school in Reek worden gebracht. In 1942 ging de Beerse Overlaat dicht en kwam er eveneens een einde aan de Beersche Maas. Alleen de Hertogswetering is overgebleven.

Picknickkleed mee

Door die vroegere overlaatfunctie heeft dit gebied vandaag de dag toch een groot pluspunt. Om het water vlot te laten wegstromen, was het namelijk belangrijk dat er geen gebouwen of bomen stonden. Resultaat: een mooi, uitgestrekt, en vlak landschap. Heerlijk wandelen of fietsen door het Cuijkse landschap wordt daardoor een unieke ervaring. De bekendste en beruchtse overlaat van Nederland leent zich perfect voor een avontuurlijke wandeling, fietstocht of picnick. Knooppunt 68 van het fietsroutenetwerk ligt in Beers. Als je goed kijkt, vind je nog kleine sporen uit het verleden. Zoals dijken, kades, wielen en terpen.

Bezoek het natuurgebied